Mist

De film Nebel im August (2016) van regisseur Kai Wessel, naar een boek van Robert  Domes uit 2008, is het waargebeurde bloedstollende verhaal van een Duitse 14-jarige zigieunerjongen (Jenisch) Ernst Lossa, die omwille van zijn opstandigheid én omdat zijn papa geen vast adres kan voorleggen in opdracht van de SS wordt vermoord via een euthanasieprogramma (bekend als T4).

Ernst blijkt zeer verstandig te zijn, hij doorziet de directeur Dr. Veithausen van het psychiatrische ziekenhuis in Zuid-Duitsland (Ansbach ?) waarin hij terecht is gekomen om hem een lesje te leren.

Dr. Werner Veithausen regeert er met ijzeren vuist, hij beslist wie leven zal en wie niet en hier heeft hij een ingenieus programma voor ontwikkeld. Sommige patiënten overlijden plots na een injectie of na het drinken van een glas vergiftigd fruitsap, anderen sterven een langzame hongerdood omdat zij langdurig voedsel toegediend krijgen zonder enige voedingswaarde (E-voeding, met de e van eliminatie). Hij heeft deze methodiek uitgelegd aan zijn collegae wetenschappers, die blijkbaar helemaal akkoord waren met deze aanpak. De nationaalsocialisten, die Duitsland op dat moment regeerden, percipieerden dit als een goede zaak om hun ‘Arische ras’ te beschermen tegen de “onderste laag van de samenleving” zijnde de zieken en de gehandicapten. Op die manier werden er 200.000 Duitsers vermoord tijdens de oorlogsjaren (programma T4).

Ernst beseft dat er telkens opnieuw ‘ongewenste’ patiënten overlijden. Als een verpleegster (zuster Sophia) die de kinderen en de zieken een warm hart toedroeg ook plots overlijdt, beseft hij dat er iets goed mis is met het ziekenhuis en klaagt hij dit aan. Hij verwijt de directeur een moordenaar te zijn. Met die actie ondertekent hij natuurlijk zijn eigen doodsvonnis.

Zo geschiedde het. De verpleger Paul Hechtle die de opdracht hiervoor kreeg kon dit niet over zijn hart krijgen, maar een ijverige  collega verpleegster zuster Edith Kiefer hielp hem een handje om het euthanasieprogramma toch uit te voeren volgens de wil van Dr. Veithausen.

Na de oorlog zijn alle betrokkenen hiervoor (licht) gestraft. Zij bleven in de Duitse gezondheidszorg werken….

De hardvochtigheid van de top, gecombineerd met het kuddegedrag van de medewerkers, maakten dit drama mogelijk.

In 2013 werd aan de voormalige kantoren van het project “Aktion T4” in de Tiergartenstraβe te Berlijn  de eerste steen gelegd van een monument en documentatiecentrum ter herinnering aan alle slachtoffers van het nazi-eugenetica programma. Het herdenkingsmonument dat een jaar later onthuld werd is het werk van de Oostenrijkse kunstenaar Nikolaus Koliusis naar een ontwerp van de architecten Ursula Wilms en Heinz Hallmann.

Het thema blijft nochtans actueel: mensen zijn helaas tot veel in staat. Kijken we maar eens naar de vele oorlogen die momenteel op aarde woeden. Enkelingen beslissen om te doden, een gans apparaat gehoorzaamt aan deze waanzin, wereldleiders kijken toe  en duizenden onschuldige mensen worden er het slachtoffer van.

Allemaal verwoeste mensenlevens, zonder ware reden, gewoon om te voldoen aan de machtshonger van enkelingen.

Massa’s geld worden uitgegeven aan wapens, terwijl er kleine mensen sterven van honger en armoede. Massale explosies vervuilen de natuur, terwijl de brave burger blijvend zijn best doet (of moet doen) om hier zorgzaam mee om te gaan.

En dat alles terwijl we een zogenaamde beschaafde wereld zijn. Het is bijna onvoorstelbaar en toch een harde realiteit.

Maria kijkt toe met mededogen. Je kan haar in Duitsland vaak zien in de vele Lourdesgrotten. Ook in Berlijn stond er een, maar ze is helaas opgeruimd (Neukölln). In Zuid-Duitsland zijn er verschillende, waaronder in München in de Alter Peter, maar in de omgeving van Ansbach is er bij mijn weten geen…..